Competencias clave e actividades de gramática e vocabulario

Nesta segunda entrada dedicada ás clases que tivemos coa profesora Úrsula trataremos os temas das competencias clave e do desenvolvemento de actividades de gramática e vocabulario na aula.

O tema das competencias clave non foi novo para nos, xa que o vimos o longo de todo o master en diferentes asignaturas. Malia todo trátanse dunha serie de conceptos moi importantes para o correcto desenvolvemento do ensino – aprendizaxe. As competencias clave xa viñan recollidas na LOE sendo oito competencias. A LOMCE fará posteriormente desas oito, sete, e as define coma capacidades para aplicar de forma integrada os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa co fin de acadar a realización adecuada de actividades e a resolución de problemas complexos. Esas sete competencias clave serán: a Competencia en Comunicación Lingüística (CCL) que trata o relativo á expresión oral e escrita, a comprensión de textos, a expresión de ideas, a interacción con outros e, en xeral, a comunicación; a Competencia Matemática e as Competencias básicas en Ciencias e Tecnoloxías (CMCCT) que tratan todo o relativo á resolución de problemas, uso dos números, o emprego de estruturas lóxicas, o espazo e a forma ou  os problemas medioambientais entre outras temáticas; a Competencia Dixital (CD) que abrangue todo o relativo ó uso da tecnoloxía, o contacto dixital, o uso de material audiovisual e a participación nos blogs, wikis ou redes sociais; a Competencia de Aprender a Aprender (CAA) que trata as técnicas de estudio, a autoavaliación, o traballo cooperativo e a autonomía dos individuos para adquirir coñecementos novos; as Competencias Sociais e Cívicas (CSC) que se centran no respeto dos dereitos dos humanos e animais, o respeto pola diversidade, a globalización ou a tolerancia cara outras culturas e relixións; o Sentido da Iniciativa e o Espírito Emprendedor (CSIEE) que promove a planificación, o esforzo, as cualidades de liderazgo e a responsabilidade; e a Competencia de Conciencia e Expresións Culturais (CCEC) que trata as diferentes culturas, as  tradicións, a lectura e a sensibilidade pola arte en tódolos seus formatos. Grazas a estas competencias podemos trazar, coma profesores, un camiño mais doado e eficaz para conseguir éxito na etapa educativa dos alumnos e poidan converterse en adultos competentes en moitos ámbitos da vida. As competencias que se deben de traballar en cada curso da secundaria veñen indicadas pola Xunta de Galicia, no caso desta comunidade. A grandes rasgos puidemos observar na aula que, no tocante ás linguas estranxeiras, esíxese un traballo sobre a Competencia en Comunicación Lingüística, a Competencia Dixital, a Competencia de Aprender a Aprender, a Competencia de Conciencia e Expresións Culturais e as Competencias Sociais e Cívicas. Pola contra non se observa a obrigatoriedade de traballar coa Competencia Matemática e as Competencias básicas en Ciencias e Tecnoloxía ou o Sentido da Iniciativa e o Espírito Emprendedor.

En relación coas competencias clave levamos a cabo na aula unha actividade por grupos no que se nos asignou unha competencia clave a cada grupo e tivemos que pensar qué poderíamos levar a cabo para traballar as competencias nunha clase de lingua estranxeira. No meu caso fixen a actividade con Sara Otero e Miguel Aira e tocounos a Competencia Matemática e as Competencias básicas en Ciencias e Tecnoloxía. Aínda que inicialmente pensamos que sería difícil de encadrar unha competencia coma esa coa lingua estranxeira, pronto encontramos unha forma moi interesante. O que plantexamos foi o tratamento das partes do corpo e as medidas coa creación de frases descritivas tipo my arm is 70 centimeters long; o uso das cantidades, as comidas e os aportes nutricionais para falar do que comemos, tamén por frases ou redacción tipo today I ate 300g of meat, which gives me protein; e tamén algún tipo de lectura en lingua estranxeira sobre temas relacionados co espazo ou a chegada do home á Lúa. Tralo proceso puxemos en común as nosas ideas coa clase. Puidemos observar que é posible tratar tódalas competencias no ámbito das linguas estranxeiras, aínda que sempre pode haber dificultades.

No tocante ó ensino de gramática e vocabulario vou falar das actividades que levamos en grupo, tamén con Sara Otero e Miguel Aira. Ámbalas dúas foron deseñadas para 1º da ESO. A primeira foi en torno ó vocabulario do corpo. Para o desenvolvemento da mesma fixemos catro actividades distintas: a primeira, de motivación, presentando unha canción que fala do corpo; logo unha actividade guiada co uso de flashcards situadas, segundo o que digan os alumnos, nas partes do corpo, e coa corrección do profesor; logo viría una actividade semiguiada na que as flashcardas irán dentro dun recipiente do que despois, por parellas, terán que sacar unha tarxeta e sinalar a parte do corpo do compañeiro ó que fai referencia; por último teríamos a actividade libre no que terían que facer unha redación curta, de cinco liñas, describindo os seus corpos usando o vocabulario.

En canto á actividade de gramática a deseñamos pensando no presente e o pasado continuo. Do mesmo xeito deseñamos catro actividades: a primeira de motivación, cun vídeo onde se poidan ver os aspectos gramaticais a tratar; logo viría a actividade guiada con outros vídeos de xente que leva a cabo actividades e se describe o que está ou estaba a facer; despois teriamos unha actividade semiguiada no que poríamos dous recipientes, un con verbos para usar en presente continuo e no outro verbos para usar en pasado continuo e con eles facer una frase que combine os dous facendo uso de yesterday e today; por último, na actividade libre, farían un pequeno diario do día sobre o que están ou estaban a facer.

En xeral o tema das competencias clave sempre me parece interesante, xa que me parecen unha axuda e unha guía tanto para o profesorado coma para o alumnado. No canto das actividades relacionadas coa gramática e o vocabulario puidemos observar que non é tan difícil levar a cabo cada tipo de actividade aínda que somos conscientes de que non sempre será posible levalas a cabo de xeito correcto na aula.