Didáctica - Gonzalo Constenla

Na parte da asignatura de “didáctica da ensinanza das linguas estranxeiras” que lle correspondeu impartir ó profesor Gonzalo vimos os temas relativos ós contextos de adquisición e uso da lingua estranxeira, o repertorio lingüístico e o papel da lingua estranxeira en idades precoces. Aínda que as sesións tiveron parte teórica dabondo a meirande parte das aulas desenvolvéronse de forma mais ben práctica, o que resulta moito mais motivador e atractivo para o alumnado – polo menos para min persoalmente – e axuda moito a aliviar a carga que supón participar en clases teóricas. Deste xeito vou a estruturar esta entrada dun xeito similar: primeiro falarei da parte teórica que mais interesante me pareceu das sesións e logo falarei das partes prácticas dun modo mais extenso, xa que na miña opinión resultaron mais interesantes para o colectivo da aula.

No tocante á teoría vou falar sobre unha das variables na situacións de ensino: a idade. Escollo a idade por dúas razóns. A primeira razón é que as estruturas cognitivas, intereses, motivacións, etc. dos individuos vanse moldeando de xeitos moi diversos ó longo da vida e do mesmo modo que os individuos cambian tamén o fan as formas mediante as cales se pode levar a cabo un ensino – aprendizaxe mais efectivo. A segunda razón é que paréceme moi interesante este proceso de cambio dende o noso nacemento ata a nosa fin, aínda que nesta sección vamos a centrarnos mais nas etapas mais temperás da existencia humana. Segundo o que vimos na clase podemos diferenciar varias etapas en función da idade. A primeira idade e a chamada idade ideal que sería a dun recen nacido con menos dun ano de vida. Neste período temos unhas capacidades tremendas para o aprendizaxe cunha moi alta percepción que non se vai volver a repetir de novo na nosa vida. A segunda sería a idade gloriosa que comprende entre o primeiro ano de vida e os seis anos. Nesta idade temos unha alta capacidade de imitación, o que nos permite aprender linguas dun xeito bastante rápido. O problema é que tamén se esquece con bastante facilidade. Logo vería a idade crítica entre os sete e os nove anos. Este é o punto no que comezamos a tratar as cousas que nos rodean dun xeito mais analítico e, polo tanto, dispoñemos de estruturas e capacidades mais avanzadas para levar a cabo un aprendizaxe de lingua estranxeira. Despois teríamos o limiar fatídico ós dez e once anos. Nesta parte da evolución sufrimos un cambio significativo na estrutura do noso cerebro xa que comeza a perder maleabilidade e plasticidade polo que non é tan doado aprender e a lingua inicial asentase coma a base pola que ten que pasar a lingua estranxeira.Por último teríamos xa a idade adulta que comezará ós doce anos. A partir deste punto necesitamos regras, bloqueos cognitivos, precisase certa intención ou motivación, etc. É evidente que ó longo deses períodos – ou idades – os humanos presentamos unha serie moi ampla de cambios. Estes cambios non son necesariamente a peor nin a mellor, pero si que fan o proceso de ensino – aprendizaxe diferente que precisa – evidentemente – formas distintas de aproximación.  Esta parte da teoría resultoume especialmente interesante xa que persoalmente gústame ver o cambio e a evolución nas persoas co paso do tempo e aínda que neste contexto falemos do aprendizaxe das linguas estranxeiras este cambio aplicase a multitude de facetas da nosa vida. Este tema parece ser de bastante interese, xa que non son poucos os artigos nos periódicos que se poden atopar sobre el coma este.

Esquema organizativo das idades de aprendizaxe que vimos na clase.

No tocante ás actividades desenvolvidas na aula as que mais me interesaron foron os diagramas de Venn e a placemat activity. A primeira radica  na representación gráfica por medio de círculos que se superpoñen nalgunha parte da súa extensión. Dentro dun dos círculos atoparanse elementos relativos a unha cuestión e dentro do outro os correspondentes a outra. Pola contra na area que comparten estes dous círculos poranse aqueles elementos que constitúan parte de ámbalas dúas cuestións. A actividade que levamos a cabo tomaba como temas a tratar a lingua materna e a lingua estranxeira. Primeiro fixemos grupos por filas na aula, que no meu caso eramos cinco. Logo puxemos ideas en común respecto a qué forma parte de cada círculo e qué podería ser un elemento en común entre as dúas cuestións. Logo fomos expoñendo á toda a aula o que pensabamos que formaba parte de cada sección para formar un diagrama común. Esta actividade foi bastante interesante tanto pola parte de formar un grupo amplo e comparar e compartir opinións e coñecementos como polo formato en sí da actividade, que non foi moi habitual. O que penso que non foi moi produtivo é que se atopabamos unha característica exclusiva da lingua materna no cadro da lingua estranxeira correspondía poñer unha característica oposta a esa, de xeito que parecía que tiñamos que encher por obriga.

A outra actividade que atopei interesante foi a placemat activity. Esta levouse a cabo en grupos de catro polas características da actividade e dos materiais. No noso grupo tocaron dúas preguntas ás que tiñamos que dar resposta individual nun único folio tamaño A3 que estaba dividido en cinco espazos, catro ós lados e un no centro. Nese último espazo poríamos a resposta a esas preguntas que fora consensuada entre as catro respostas. As preguntas que nos tocaron foron: Citroen ten 13 fábricas en 7 países diferentes. En que linguas se comunican os responsábeis das fábricas entre si?; e nunha feria de tecnoloxía dixital reúnense comerciais de 6 compañías de Francia, Bélxica, Costa de Marfil e España. En que lingua falarán entre si? Tras darlle resposta individual no material que nos deu o profesor e chegar a un acordo para a resposta final do grupo o expuxemos co resto dos compañeiros da aula que tamén compartiron as súas cuestións e respostas. Pareceume unha maneira moi interesante, distinta e dinámica de levar a cabo un exercicio de opinión. Ademais ó ter un soporte en papel e cun deseño axuda a ter unha visión mellor dos conceptos e ideas dos demais.

Levamos a cabo mais actividades e vimos mais parte de teoría nas aulas pero dende logo o que mais interesante me pareceu foi que vos conto nesta entrada. O que mais interesante me pareceu foi a forma de levar a cabo exercicios de forma distinta á habitual como quedou plasmado con estas dúas actividades.